Zo’n driehonderd jaar terug was tabaksteelt heel belangrijk voor Amersfoort. Het werd in de directe omgeving van de stad verbouwd. De bladeren werden in tabaksschuren te drogen gehangen. Ook op de zolders van sommige muurhuizen en waarschijnlijk zelfs op de zolder van de Joriskerk werden bladeren gedroogd. In de Coninckstraat is een pand te vinden dat De Tabaksplant heet. Het is nu een hotel, maar vroeger was het een boerderij.
Hotel Tabaksplant in de Coninckstraat.
WINSTGEVEND
Enkele families werden heel rijk van de tabakshandel, zoals de familie Cohen en de familie Italiaander. Benjamin Cohen kon van de winst het prachtige Huis met de Paarse Ruitjes aan de Zuidsingel laten bouwen. Zijn zoon Abraham Cohen bouwde het fraaie huis aan de Westsingel, dat later als stadhuis dienst deed. Het is nu nog in gebruik voor trouwerijen. De familie Italiaander woonde in huis Prattenburgh, een muurhuis met een trots torentje. Het staat bij het Sluisje, helemaal aan het eind van het Havik.
LIEVER AMERIKA DAN AMERSFOORT
De Nederlandse tabak werd vooral gebruikt om te snuiven, te pruimen (kauwen) en in een pijp te roken. Toen vanaf ongeveer 1800 de sigaar en wat later ook de sigaret in de mode kwamen, was het grotendeels gedaan met de Nederlandse tabaksteelt. Onze tabak was daar niet zo geschikt voor. Er werd betere tabak uit Amerika en Indonesië geïmporteerd voor de nieuwe sigarenindustrie.
Het SOPLA-vliegtuig. Bron: Archief Eemland
WAT EEN SERVICE
De SOPLA-sigarenfabriek groeide behoorlijk. Begin jaren dertig van de vorige eeuw had men voor reclamedoeleinden auto’s rondrijden met een grote sigaar erop. Ook was er een eigen vliegtuigje met de naam SOPLA op de romp. De PH-AEX was op 28 februari 1934 als reclamevliegtuig aangekocht. Het werd ingezet voor het bezorgen van spoedbestellingen. Overal In Nederland waar een vliegveld was, werd er binnen enkele uren bezorgd. Daarnaast werd het toestel twee dagen per week gratis ter beschikking gesteld voor het maken van rondvluchten. Geïnteresseerden konden zich hiervoor via hun sigarenwinkelier inschrijven.
ONGELUK(JE)
Over bovenstaande foto meldt Archief Eemland het volgende: Ongeval met het bedrijfsvliegtuigje van de Sopla-fabriek. Dit vliegtuig, de PH-AEX, werd ingezet bij een reddingsactie van een ander vliegtuig. Bij het opstijgen probeerde de Sopla/PH-AEX een bocht te maken omdat er een dijkje in de weg lag en het niet de benodigde vlucht kon krijgen. Daarbij raakte één van de vleugels de grond, met het gevolg dat het vliegtuig zwaar werd beschadigd. De verwondingen van de inzittenden vielen mee.
POPPODiUM
Door verschillende oorzaken werd de tabaksfabriek in 1959 gesloten. De naam SOPLA bleef echter voortbestaan. De kantoorgebouwen werden omgedoopt tot jongerensoos. Ook is het voor slechts één jaar een van de bekendste poppodia van Nederland geweest. In poppodium Sopla traden (voor die tijd) grote artiesten op zoals The Shoes, Boudewijn de Groot, John Mayall and the Bluesbreakers en Rob Hoeke. Helaas kwam hier door geldgebrek een einde aan.
OVERNACHTEN?
Altijd al eens willen overnachten in een oud sigarenpand? Ga dan naar de website van Hotel de Tabaksplant.
